De geschiedenis van psychologie: een ontdekkingstocht van de menselijke geest

De geschiedenis van psychologie gaat terug tot de oudheid, maar de moderne psychologie zoals we die vandaag de dag kennen, is ontstaan in de 19e eeuw. Laten we eens kijken naar enkele belangrijke mensen en gebeurtenissen die hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van deze discipline.

De oude Grieken begonnen ermee

Een van de oudste vormen van psychologie is filosofische psychologie, die zich richt op het bestuderen van de menselijke geest en gedrag vanuit een filosofisch perspectief. Een belangrijke figuur in deze vroege geschiedenis van de psychologie is Socrates. Hij staat bekend om zijn scherpe vragenmethode die gericht was op het aanwakkeren van kritisch denken:

  1. Wat is het doel van dit onderwerp/vraagstuk? Wat is het doel van ons leven/de wereld?
  2. Wat is de betekenis van deze term/concept? Wat is de betekenis van begrippen zoals liefde, rechtvaardigheid, vrijheid?
  3. Wat is de oorzaak van dit probleem/fenomeen? Waarom doen mensen/organisaties bepaalde dingen?
  4. Wat zijn de gevolgen van dit besluit/actie? Wat zijn de gevolgen van onze keuzes op lange termijn?
  5. Wat zijn de alternatieven voor deze aanpak/oplossing? Zijn er andere manieren om het probleem aan te pakken?
  6. Is deze informatie betrouwbaar/juist? Hoe kunnen we weten of iets waar is?
  7. Wat zou ik zeggen als ik het oneens was met deze stelling? Wat zijn de tegenargumenten?
  8. Wat zou ik doen als ik in de positie was van de andere persoon/groep? Hoe zouden andere mensen denken en handelen in deze situatie?
  9. Hoe kan ik dit onderwerp beter begrijpen/aanpakken? Wat zijn de achterliggende principes en ideeën?

Et cetera. Het doel? Leren en groeien door te blijven bevragen van onze eigen opvattignen.

In de 18e eeuw kwam er een verschuiving naar wetenschappelijke psychologie, met de opkomst van de natuurkunde als dominante wetenschap. Een belangrijke figuur uit deze tijd is John Locke, die de theorie ontwikkelde dat de menselijke geest een “tabula rasa” is bij de geboorte, wat betekent dat we geboren worden met een lege geest die we vervolgens vullen met kennis en ervaringen.

Moderne psychologie: Pavlov en Rogers

In de 19e eeuw kwam er een verschuiving naar de moderne psychologie, met de opkomst van het behaviorisme. Een belangrijke figuur uit deze tijd is Ivan Pavlov, die bekendstaat om zijn experimenten met honden waarbij hij het concept van conditionering introduceerde.

In de 20e eeuw zagen we verdere ontwikkelingen in de psychologie, met de opkomst van verschillende richtingen zoals de cognitieve psychologie en de humanistische psychologie. Een belangrijke figuur uit deze tijd is Carl Rogers, die bekendstaat om zijn werk op het gebied van de menselijke persoonlijkheid en de ontwikkeling van het begrip empathie. Onder invloed van popcultuur is psychologie ook mainstream gegaan, met onderwerpen een betere jij, je mindset veranderen en ‘the secret’ die de grens overschrijven van wetenschappelijk naar populair. Logisch, wanneer je bedenkt dat de onderzoeken steeds andere resultaten en antwoorden geven.

De fundering schudt

Er zijn verschillende baanbrekende onderzoeken op psychologische vlak uit de jaren 60 die in de loop der tijd niet herhaalbaar zijn gebleken. Een voorbeeld hiervan is het onderzoek van Stanley Milgram naar gehoorzaamheid aan autoriteit, dat plaatsvond in de jaren 60. Dit onderzoek suggereerde dat mensen snel gehoorzaam waren aan autoriteit, zelfs als dit betekende dat ze andere mensen pijn deden. Dit onderzoek was baanbrekend op het gebied van de sociale psychologie en heeft geleid tot veel verdere onderzoek naar gehoorzaamheid aan autoriteit.

Echter, in de loop der tijd is gebleken dat het onderzoek van Milgram niet herhaalbaar is. Er zijn verschillende redenen waarom dit het geval is, waaronder het feit dat het onderzoek niet voldeed aan de ethische normen die vandaag de dag gelden. Bovendien bleek uit later onderzoek dat de resultaten van het onderzoek van Milgram niet op alle mensen van toepassing zijn, wat suggereert dat de resultaten niet representatief zijn voor de algemene bevolking.

Continue in beweging

Psychologie ontwikkelde zich vanuit een filosofisch perspectief naar een wetenschappelijke discipline. Tegenwoordig is de psychologie een breed veld met vele onderdelen waaronder klinische psychologie, sociale psychologie, gedragsneurologie en ontwikkelingspsychologie.  Het is een breed en divers veld dat zich richt op het bestuderen van het menselijk gedrag en de menselijke geest.   Psychologen werken in allerlei verschillende instellingen en omgevingen, van ziekenhuizen en klinieken tot scholen en bedrijven.   Het blijft een fascinerend en voortdurend evoluerend veld, met bijzonder veel te bieden voor degenen die geïnteresseerd zijn in het begrijpen van het menselijk gedrag en de menselijke geest. Althans, dat denk ik. Wat denk jij?

Tags:  

Leave a reply